%0 Journal Article %T ارزیابی کارایی الگوریتم کلونی زنبور مصنوعی در حل مسائل بهینه‌سازی ترکیبی %J مجله ی مهندسی عمران شریف %I دانشگاه صنعتی شریف %Z 2676-4768 %A رحیمی, امیرمسعود %A حمیدی, فرشاد %D 2017 %\ 08/23/2017 %V 33.2 %N 2.2 %P 15-23 %! ارزیابی کارایی الگوریتم کلونی زنبور مصنوعی در حل مسائل بهینه‌سازی ترکیبی %K بهینه‌سازی %K کلونی زنبور مصنوعی %K مسئله‌ی فروشنده‌ی دوره‌گرد %K مسئله‌ی مسیریابی وسیله‌ی نقلیه %R 10.24200/j30.2017.4556 %X بهینه‌سازی، ابزاری قدرتمند برای کاهش هزینه‌های غیرضروری در مسائل اجرایی است. از آنجایی که مسائل بهینه‌سازی ترکیبی مانند: مسئله‌ی فروشنده‌ی دوره‌گرد (T‌S‌P) و انواع مسائل مسیریابی وسیله‌ی نقلیه (V‌R‌P) از نوع N‌P-h‌a‌r‌d هستند، توصیه‌های تخصصی مبتنی بر حل آن‌ها توسط الگوریتم‌های فراابتکاری است. در نوشتار حاضر، مطالعه‌یی تفصیلی بر پیشینه‌ی به‌کارگیری الگوریتم کلونی زنبور صورت گرفته است. نتایج مطالعات پیشین، حاکی از توانایی قابل‌توجه الگوریتم مذکور در بهبود پاسخ‌های مسائل مختلف است. در تکمیل موارد بیان‌شده، نتایج مدل‌سازی الگوریتم کلونی زنبور مصنوعی با به‌کارگیری عملگرهای بهبوددهنده برای ارتقاء کارکرد الگوریتم، در قالب ۲ مسئله‌ی فروشنده‌ی دوره‌گرد و مسیریابی وسیله‌ی نقلیه توسط نویسندگان نیز تأییدی بر ایده‌ی مطرح‌شده است. به‌طوری‌که نتایج اجرای الگوریتم بر مسائل نمونه‌ی معتبر، نشان از بهبود در پاسخ‌های ۲ مسئله‌ی مذکور دارد، که این امر گواهی بر تولید پاسخ‌های با کیفیت با استفاده از الگوریتم کلونی زنبور برای حل مسائل پیچیده و عملکرد موفق آن در قیاس با سایر الگوریتم‌های جمعیت‌محور در بهبود نتایج است. %U https://sjce.journals.sharif.edu/article_4556_d5278b6db01f1fbbe1b749ab844a5af1.pdf