ارزیابی هوشمند آسیب و پیش بینی طیف آسیب لرزه‌ای تحت اثر زلزله های نزدیک گسل در ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

2 استادیار گروه مهندسی عمران دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه صنعتی شاهرود

3 دانشکده مهندسی عمران - دانشگاه صنعتی شاهرود

10.24200/j30.2024.63776.3287

چکیده

پیش‌بینی طیف آسیب لرزه‌ای یک سازه، که هر دو ویژگی سازه‌ای و زلزله را در برمی‌گیرد، در زمان طراحی سازه‌های جدید و هم برای ارزیابی تاب‌آوری سازه‌های موجود از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این پژوهش ارزیابی دقیق آسیب و پیش‌بینی طیف آسیب لرزه‌ای تحت اثر زلزله‌های ایران با استفاده از برنامه‌نویسی بیان ژن است. برای این منظور، یک سیستم یک درجه آزادی غیرالاستیک تحت مجموعه‌ای از رکوردهای زلزله‌های ایران برای محاسبه آسیب طیفی ‏استفاده می‌شود. سپس با استفاده از برنامه‌نویسی بیان ژن، مدل ریاضی صریح با تعریف یک تابع برازندگی برای آن استخراج می‌شود. شاخص آسیب پارک-انگ برای تعیین کمیت طیف آسیب استفاده شده است. هر دو ویژگی سازه‌ای و زلزله در پیش‌بینی مدل‌ طیف آسیب لرزه‌ای ‏نقش خواهد داشت. در انتها یک معادله ساده شده برای اندازه‌گیری طیف آسیب لرزه‌ای سازه‌ها، برای حرکات زمین در ایران که هر دو ویژگی را در بر می‌گیرد، پیشنهاد شده ‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Intelligent assessment of damage and prediction of seismic damage spectrum under the effect of Near-Fault earthquakes in Iran

نویسندگان [English]

  • Ramin Fazli 1
  • Mohammad Shamekhi Amiri 2
  • Hossein Pahlavan 3
1 Faculty of Civil Engineering. Shahrood University of Technology,Shahroud, Iran
2 Faculty of Civil Engineering, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran
3 Faculty of Civil Engineering Shahrood University of Technology Shahroud, Iran
چکیده [English]

Predicting seismic damage spectra, capturing both structural and earthquake features, is crucial for design of new buildings and also for resilience evaluation of existing ones. The research objective of this article is to accurately assess and predict the seismic damage spectrum caused by earthquakes in Iran using gene expression programming. Gene expression programming is a method for learning and optimization rooted in genetic principles and molecular biology. For this purpose, a single-degree-of-freedom nonlinear system is considered, along with a collection of earthquake records from Iran, to exact computation of damage spectrum. Subsequently, a mathematical model is developed through the application of gene expression programming and genetic programming algorithms. The Park-Ang damage index is used to computing the level of seismic damage or damage spectra. Both the structural characteristics and seismic properties are significant factors in predicting of the seismic damage spectrum model. Finally, a simplified equation has been suggested for assessing the potential seismic damage spectrum of the structures exposed to ground motions in Iran capturing both structural and earthquake features. This study demonstrates the significant impact of structural and seismic parameters on the seismic damage spectrum, highlighting that an increase in the resistance reduction factor correlates with a rise in damage spectrum across structures of varying vibration periods. The changes in the damage spectrum indicate that as the ductility coefficient increases, the spectral damage decreases. The impact of the damping ratio on SDOF systems in the damage spectrum demonstrates that an increase in the damping ratio leads to an increase in the damage spectrum. The effects of post-yield stiffness ratio in SDOF systems for the damage spectrum showed that a higher stiffness ratio results in the structure exhibiting less damage. The relationship between the Park-Ang index constant and the damage spectrum is such that an increase in the Park-Ang index constant leads to a corresponding rise in the damage spectrum. The influence of soil type on the damage spectrum is comparatively less significant than the impacts of the other parameters discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seismic damage spectra"
  • " Park-Ang damage index"
  • "Gene expression programming (GEP)
  • Inelastic one-degree-of-freedom system (SDOF) "
  • " Near Field Earthquake